Choroby pasożytnicze w ostatnim czasie wzbudzają spore zainteresowanie, zwłaszcza wśród rodziców małych dzieci i osób planujących egzotyczne podróże zagraniczne. Opierając się na danych Światowej Organizacji Zdrowia, pasożyty przyczyniają się do ogromnej liczby, bo aż 14 mln zgonów rocznie. W Polsce monitoring chorób pasożytniczych prowadzą służby sanitarno-epidemiologiczne. Nieumyślne działania mające wpływ na zakażenia pasożytnicze to przede wszystkim jedzenie niedogotowanego mięsa, spożywanie nieumytych warzyw i owoców, konsumpcja produktów spożywczych o nieustalonym pochodzeniu, picie nieprzegotowanej wody, a także brak higieny osobistej. Często zarażamy się także podczas pobytu na wakacjach. Co więc robić, by uniknąć tego nieprzyjemnego problemu?

Z czym mamy do czynienia?

Pasożyty to organizmy, które nie potrafią żyć samodzielnie, więc wykorzystują inne organizmy, czerpiąc z ich krwi lub tkanek. Działanie to powoduje wyniszczenie organizmu żywiciela i sieje w nim często ogromne szkody. Pasożyty obecne są praktycznie wszędzie. Bywają m.in. przenoszone przez zwierzęta domowe, dlatego podejrzewa się, że aż 99% właścicieli zwierząt to nosiciele pasożytów.

Rozróżniamy pasożyty zewnętrzne i wewnętrzne. Oczywiście wykrycie tych drugich jest o wiele trudniejsze i często wymaga specjalistycznej diagnostyki. Najpowszechniejsze to lamblie, owsiki, glisty i tasiemce. Niestety zarazić można na wiele sposobów i niemal w każdym miejscu, nawet we własnym domu czy podczas wymarzonych wakacji.

Roksana Środa, dietetyk kliniczna i założycielka platformy zdrowotnej MajAcademy, zauważą, że pasożyty są obecne w naszym życiu i możemy się nimi zakazić się w każdej chwili, jednak profilaktyczne odrobaczanie nie ma żadnego sensu. Mało tego – w skrajnych przypadkach może powodować jeszcze większe szkody.

Objawy pasożytów w jelitach

Obecność pasożytów w organizmie może wywoływać szereg różnych dolegliwości, które w większości są niespecyficzne, co w wielu przypadkach utrudnia skuteczne zdiagnozowanie problemu. Pasożyty umiejscawiają się w różnych częściach ciała, jednak najczęściej spotykamy je w przewodzie pokarmowym. Bywa, że ich obecność wykrywana jest zupełnie przypadkowo, często jednak dają przykre i nieprzyjemne objawy. Pasożyty wywołują ostre stany zapalne, a nawet reakcje alergiczne. Najczęstszymi objawami wskazującymi na obecność pasożytów w jelitach są:

•          częste bóle brzucha,

•          utrata apetytu,

•          nudności,

•          wzdęcia,

•          biegunki,

•          szybka utrata masy ciała,

•          nadpobudliwość,

•          uporczywy kaszel, nasilający się w nocy.

Co zrobić w razie podejrzeń?

W celu jednoznacznego potwierdzenia, że w naszym ciele znajdują się pasożyty, najlepiej jest wykonać badania. Okazuje się, że dobór odpowiedniej metody diagnostycznej wcale nie jest prostą sprawą. Z pewnością wskazaniem do tego, aby zwrócić się po pomoc do specjalisty, jest zaobserwowanie u siebie niepokojących objawów bezpośrednio po powrocie z egzotycznych wakacji.

Najczęstszą metodą diagnostyczną, choć w wielu przypadkach nieskuteczną, jest badania kału z tym, że do badania powinno się oddać trzy próbki, najlepiej w dwu lub trzydniowych odstępach. Kolejny sposób to wymaz z okolic odbytu, stosowany zazwyczaj w diagnostyce owsików. Jeżeli te metody nie dają jednoznacznej odpowiedzi, kolejnym krokiem jest badanie antygenów pasożytów lub swoistych przeciwciał w surowicy krwi. Wysoką czułością charakteryzuje się badanie molekularne, wykonywane techniką PCR. Badanie to potrafi wykryć zakażenie nawet przy obecności pojedynczych osobników i w trudno dostępnej lokalizacji.

Skuteczne metody leczenia

Leczenie pasożytów często bywa skomplikowane i czasochłonne, zawsze jednak powinno być prowadzone pod opieką specjalisty. W podstawowym leczeniu stosowane są leki, najczęściej wydawane na receptę. Duże znaczenie ma odpowiednia dawka, będzie ona inna w przypadku dziecka i dorosłego, a nawet stopnia zaawansowania choroby. Leczenie w niektórych przypadkach może być wspomagane suplementami i preparatami roślinnymi, jednak każdorazowo trzeba uzgadniać to ze specjalistą.

– Skuteczne leczenie pasożytów to również odpowiednia dieta, która powinna być prowadzona pod okiem specjalisty. – zauważa Roksana Środa z MajAcademy. – W leczeniu pasożytów bardzo pomocna okazuje się szczególnie dieta przeciwgrzybicza, która jest kluczowym elementem całego procesu i wspomaga przyjmowanie leków. – dodaje.

Starajmy się zapobiegać

Jest kilka prostych sposobów, które pomogą ustrzec się niebezpiecznym zakażeniem pasożytami. Przede wszystkim starajmy się zachować higienę w każdym miejscu. W podróż warto zabrać ze sobą nie tylko nawilżane chusteczki, ale także antybakteryjny płyn do dezynfekcji. Małe opakowania dostępne we wszystkich drogeriach sprawdzą się idealnie, zwłaszcza gdy planujemy podróż samolotem. Należy również szczególnie edukować dzieci na ten temat i podkreślać jak ważne jest mycie rąk, zarówno po wyjściu z toalety, jak i po kontakcie ze zwierzętami, czy zabawie na zewnątrz.

Często źródłem zakażenia pasożytami jest woda, dlatego w dalekich podróżach należy zawsze pić tylko przegotowaną. W wakacyjnych kurortach z kolei stawiajmy na wodę butelkowaną, co zagwarantuje nam także ochronę przed różnego typu dolegliwościami ze strony układu pokarmowego.

Jednak nie tylko woda do picia może stanowić problem. Pasożyty występują także w zbiornikach wodnych, zwłaszcza tych, które niespełnianą wymogów sanitarnych. Dlatego kąpiel w małym jeziorku ukrytym pośród urokliwej roślinności może być brzemienny w skutkach.

Kolejna kwestia to jedzenie – dotyczy zarówno tego w domu, jak i w restauracji czy wreszcie popularnego street food. Surowa ryba, kawior, mięso wszystko to może stanowić potencjalne źródło zakażenia. Niebezpieczne mogą się okazać nawet surowe warzywa i lokalne owoce, które za każdym razem trzeba dokładnie umyć, co niestety na wakacjach często wydaje się mieć drugorzędne znaczenie.

Branża kosmetyczna

Wartość polskiego rynku kosmetycznego w 2016 r. wyniosła 16 mld zł1. Oznacza to, że Polska jest szóstym rynkiem na kontynencie, ustępując tylko największym europejskim gospodarkom, m.in. Niemiec, Francji i Wielkiej Brytanii. Polski rynek osiągnął taki poziom dzięki stałemu rozwojowi w ciągu ostatnich 15 lat (WYKRES 2). Realny skumulowany wzrost rynku w tym okresie to 32 proc., czyli średnio 2 proc. rocznie. Natomiast nominalny skumulowany wzrost rynku wyniósł w tym okresie aż 78 proc. – wartość rynku w cenach bieżących od 2002 do 2016 r. urosła z 9,0 do 16 mld.

Skok branży jest imponujący, szczególnie w porównaniu z sytuacją w innych państwach europejskich. Spośród szóstki największych europejskich rynków kosmetycznych Polska w ujęciu realnym (w cenach stałych) rosła najszybciej. To tym bardziej istotne, że inne duże rynki jak np. francuski i włoski nie tylko nie odnotowały wzrostów, ale wręcz się skurczyły (odpowiednio o 0,19 proc. i 1,09 proc.).

Według danych GUS z 2016 r., kosmetyki z Polski są eksportowane do ponad 160 krajów, w tym do tak odległych jak Meksyk, Indonezja czy Australia.

Zdecydowanie najważniejszy dla krajowych firm jest jednak rynek wewnętrzny Unii Europejskiej. W latach 2004-2016 dodatni bilans Polski w handlu kosmetykami w Unii wzrósł prawie dziewięciokrotnie – z 231 mln do 2,04 mld zł – co wzmocniło sektor i miało korzystny wpływ na całą polską gospodarkę.

Głównymi kierunkami eksportowymi kosmetyków z Polski są dzisiaj Niemcy, Wielka Brytania i Rosja. W 2016 r. eksport do tych krajów wyniósł odpowiednio 1,77 mld, 1,59 mld i 1,38 mld zł.

Przytoczone dane obejmują eksport kosmetyków wytwarzanych w Polsce zarówno przez firmy z polskim kapitałem jak i firmy międzynarodowe.

Między 2008 a 2016 r. udział eksportu kosmetyków z Polski do Rosji zmniejszył się z 18,5 proc. do 11 proc.

Udział eksportu na Ukrainę również zmalał, z ponad 8 proc. do 3 proc. Na zmiany te wpłynęła m.in.
niestabilna sytuacja polityczna i sankcje gospodarcze. Największy wzrost udziału w eksporcie kosmetyków z Polski, z 8 proc. do 13 proc., odnotowały Niemcy.

Zgodnie z danymi przedstawionymi przez PMR, konsumenci wybierając kosmetyki, kierują się ich jakością (88%), zapachem (79%), ceną (77%) oraz naturalnością (55%). Cena już dawno przestała być dla klientów najważniejsza, kryterium znanej marki również traci na znaczeniu. Wiąże się to przede wszystkim z silnym w ostatnich latach rozwojem marek własnych. Aż dla 45% respondentów ważne jest, by kupowany kosmetyk był produktem polskim. Wysoka jakość krajowych produktów oraz zaufanie, jakim darzą je konsumenci pozwalają im coraz lepiej konkurować z zagranicznymi markami.

Wciąż najpopularniejszym miejscem zakupów kosmetyków w naszym kraju są drogerie (79%). W tych punktach częściej dokonują zakupów kobiety (86%) niż mężczyźni (67%). Blisko 25% konsumentów dokonuje z kolei zakupu kosmetyków w hipermarketach, a dyskonty wybiera 14% osób.

W najbliższych latach powinno dojść do dalszego wzrostu znaczenia dyskontów, przede wszystkim z racji ich ekspansji, poszerzonej oferty kosmetycznej oraz rosnącego zaufania społeczeństwa do marek własnych. Z kolei hipermarkety, aby zaradzić spadkom sprzedaży kosmetyków, będą najpewniej przebudowywać swoje działy kosmetyczne, próbując upodobnić je do drogerii.

Awangarda

Awangarda to termin używany w kontekście sztuki, literatury, muzyki i innych dziedzin artystycznych, aby opisać eksperymentalne, nowatorskie i często rewolucyjne podejście do tworzenia dzieł. Ruchy awangardowe często pojawiły się w odpowiedzi na zmieniające się społeczne, polityczne i technologiczne realia, a ich celem było przełamywanie tradycji i konwencji, poszukiwanie nowych form wyrazu oraz wprowadzanie innowacyjnych idei.

Termin „awangarda” jest szerokim pojęciem i obejmuje wiele różnorodnych ruchów artystycznych, które pojawiły się w różnych okresach i miejscach. Kilka przykładów ruchów awangardowych to:

Futuryzm: Ruch futurystyczny pojawił się we Włoszech pod koniec XIX i na początku XX wieku, koncentrując się na glorifikacji nowoczesności, technologii i energii. Futuryści dążyli do przełamywania konwencji w malarstwie, literaturze i sztukach performatywnych.

Kubizm: Ten ruch artystyczny rozwijał się w sztuce w pierwszej połowie XX wieku, zwłaszcza za sprawą pionierów takich jak Pablo Picasso i Georges Braque. Charakteryzował się fragmentacją obrazów, które były przedstawiane za pomocą form geometrycznych.

Dadaizm: Powstały w czasie I wojny światowej, dadaizm był ruchem artystycznym, który sprzeciwiał się konwencjom i normom społecznym. Jego przedstawiciele, tacy jak Marcel Duchamp, stosowali ironię i absurd, aby wyrazić swoje poglądy na ówczesne społeczeństwo.

Surrealizm: Powstały w latach 20. XX wieku, surrealizm koncentrował się na eksploracji nieświadomości i podświadomości. Malarze surrealistyczni, tacy jak Salvador Dalí, tworzyli obrazy zdeformowanych, onirycznych scen.

Abstrakcjonizm: Ruch ten, rozwijający się w XX wieku, skupiał się na rezygnacji z przedstawiania przedmiotów w sposób realistyczny. Abstrakcjonizm eksplorował formy, kolory i linie, dążąc do wyrażenia emocji i idei abstrakcyjnych.

Awangarda była często związana z radykalnymi zmianami społecznymi, politycznymi i technologicznymi. Jej wpływ na sztukę i kulturę jest trudny do przecenienia, ponieważ ruchy awangardowe otworzyły nowe możliwości dla artystów i przyczyniły się do ewolucji sztuki na przestrzeni wieków.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *